Limon, C vitamini ilə zəngin, turş və təravətli meyvədir. Onun bir çox faydası vardır:
Limon, immunitet sistemini gücləndirən və bədənin maddələr mübadiləsini tənzimləyən C vitamini ilə zəngindir.
Tərkibindəki antioksidantlarla dəriyə yaxşı təsir edir, toksinlərin atılmasına kömək edir və bədənin detoksifikasiya prosesini dəstəkləyir. Limonlu su içmək, bədənin su balansını qorumağa kömək edir, həmçinin həzm sistemini tənzimləyir.
Limon, pektin və flavonoid maddələri ilə xolesterol səviyyəsini yaxşılaşdırmağa kömək edir.
Həmçinin, limon həm də mətbəxdə çox istifadə olunur – salatlarda, içkilərdə, şirniyyatlarda və s.
Bəli, limon bir çox ölkədə yalnız qida və içki kimi deyil, həm də başqa məqsədlər üçün istifadə olunur. Bir neçə maraqlı və qeyri-adi limon istifadəsindən bəhs edək:
Hindistan – Limon və çili: Hindistanda, limon və çili birgə çox populyardır. Bu qarışım, xüsusən küçə satıcıları tərəfindən satılan ədviyyatlı qəlyanaltılarda və yeməklərdə istifadə olunur. Həmçinin, limon və çili qarışığı, “madhura” adlanan bir təbiətə malik olduğu üçün, zəhərləri təmizləmək və bəzi xəstəliklərin müalicəsi məqsədilə də istifadə edilir.
Madhura Hindistanda, xüsusən ayurveda təbabətində istifadə olunan bir termindir. Bu, əsasən “şirin” və “nəfis” anlamına gəlir, amma ayurvedik sistemdə “madhura” həm də müəyyən bir dad və enerjini ifadə edir. Ayurvedada yeməklərin və içkilərin tərtibində madhura dadı, əsasən şirin və yumşaq olan qidalara aiddir.
Bu dad, bədənin xüsusilə quru və soyuq xüsusiyyətlərinə qarşı istilik və nəmlik təmin edərək, bədənin balansını qorumağa kömək edir. Məsələn, bal, kəsmik (yogurt) və çukula kimi şirin qidalar, madhura kimi təsnif edilə bilər.
Ayurvedik təbabətdə, maddələr mübadiləsi, həzm və ümumi sağlamlıq üçün müvafiq balansın qorunmasına kömək etmək məqsədilə madhura tipli qidalar təklif edilir. Bu, həmçinin insanlar arasında əlaqəni gücləndirən, onların enerjisini artıra bilən bir anlayışdır.
Türkiyə – Limonlu sirkə: Türkiyədə, limon yalnız qida hazırlığında deyil, həm də təbii təmizləyici və dezinfeksiyaedici vasitə kimi istifadə olunur. Limonlu sirkə, evdə təbii təmizləyici vasitə olaraq geniş yayılıb. Bu qarışım, həmçinin dərini təmizləmək üçün də istifadə edilə bilər.
Yaponiya – Yuzu limonu: Yaponiya və Koreya, xüsusi bir limon növü olan yuzu ilə məşhurdur. Bu limon daha çox ətirli və turşudur, kosmetik məhsullarda və vannalarda da istifadə olunur. Yuzu yağı, dərinin nəmləndirilməsi və gərginliyini azaltmaq üçün istifadə edilə bilər.
İtaliya – Limonlu kosmetik vasitələr: İtaliyada limon, xüsusilə təbii kosmetik məhsullarda istifadə olunur. Limonun təbii turşuluğu və antioksidant xüsusiyyətləri, dərini təmizləmək, tünd ləkələri aradan qaldırmaq və dərini parlatmaq üçün istifadə olunur. İtalyanlar limon yağı ilə dəriyə qulluq etməyi çox sevirlər.
Meksika – Limon və duz: Meksikada, limonlu və duzlu qarışıqlar çox məşhurdur. Bu qarışım, xüsusilə alkoqollu içkilər, meyvə salatları və ədviyyatlı yeməklərlə istifadə olunur. Limon və duz, həmçinin, soyuq içkilərin və təzə meyvələrin dadını artırmaq üçün geniş şəkildə istifadə olunur.
Bütün bu istifadələr göstərir ki, limonun müxtəlif mədəniyyətlərdə təkcə qida üçün deyil, həm də təbii təmizləyici, kosmetik və müalicəvi vasitə olaraq dəyəri çox yüksəkdir. Hər bir ölkənin özünəməxsus istifadə üsulu var!
Mən, şəxsən, evdə limon olmadıqda çox darıxıram. ola bilər, bu gün heç lazım gəlməsin, ancaq, hər dəfə soyuducunu açdıqda limonun məni qarşılaması günümü gözəlləşdirir.
Ancaq, limonun çoxlu faydası olsa da, bəzi hallarda, xüsusilə müəyyən sağlamlıq problemləri olan insanlarda, limonun istifadəsi bəzi ziyanlara səbəb ola bilər. Bunlar aşağıdakılardır:
Dəri problemləri: Limonun tərkibindəki asidik maddələr, bəzi insanlarda dəriyə zərər verə bilər. Məsələn, dərinin həssas olduğu halda limon suyunun birbaşa dəriyə tətbiqi, qızartı, qaşınma və hətta dərinin yanmasına səbəb ola bilər. Həmçinin, limonlu su içdikdən sonra günəşə çıxmaq dərinin daha çox zədələnməsinə (qızartı, ləkələr və s.) gətirə bilər, çünki limon fotosensitivlik yaradır.
Həzm problemləri: Limon, turşulu tərkibə sahib olduğundan, həzm sistemini təhrik edə bilər. Bu, xüsusən mədə yanması (reflüks), qastrit və ya mədə xorası olan şəxslərdə narahatlıq yarada bilər. Limonlu su çox içildikdə, mədə turşusunun səviyyəsini artıraraq bu problemləri daha da şiddətləndirə bilər.
Dişlərə zərər: Limonun asidik xüsusiyyətləri diş minasına zərər verə bilər. Çoxlu limon suyu içmək və ya limonlu qidaları çox yemək, zamanla diş minasını zədələyərək dişlərin həssaslaşmasına səbəb ola bilər. Bu səbəbdən limonlu su içdikdən sonra ağızı yaxşıca yumaq tövsiyə olunur.
İdrar yolu problemləri: Limon suyu bəzən bədənin pH səviyyəsini dəyişə bilər və bəzi insanlar üçün bu, idrar yolu infeksiyalarına yol açmaq və ya onların şiddətini artırmaq riski daşıyır.
Allergiya riski: Hər nə qədər nadir olsa da, bəzi insanlar limon və ya limon yağına qarşı allergik reaksiya verə bilərlər. Bu reaksiya qızartı, şişkinlik və ya nəfəs darlığı kimi simptomlara səbəb ola bilər.
Bu səbəblə, limonun faydalı olduğu hallarda belə, istifadə etməzdən əvvəl sağlamlıq vəziyyətinizi nəzərə almağınız vacibdir. Hər hansı bir sağlamlıq problemi olan insan, limon və digər turşulu qidaları daha diqqətlə istifadə etməlidir.
