Muskat qozu
Muskat qozu, tropik bölgələrdə, o cümlədən İndoneziya, Qrenada və Malayziyada böyüyən muskat ağacının (Myristica fragrans) toxumlarından əldə edilən ədviyyədir. Bu ədviyyə özünəməxsus ətir və dadı ilə yanaşı, çox sayda faydalı xüsusiyyətləri ilə də tanınır.
Muskat qozu qədim dövrlərdən bəri bilinirdi və ədviyyə, dərman və mistik və dini ritualların bir elementi kimi istifadə olunurdu. Orta əsrlərdə muskat qozu ən qiymətli məhsullardan biri idi və hətta onunla bağlı ticarət ekspedisiyaları da təşkil olunurdu. Bəzən o, müharibələrə də səbəb olurdu. Avropa müstəmıləkəçiləri onun istehsalını və ticarətini nəzarətdə saxlamağa çalışırdılar, bu da kolonial münaqişələrə gətirib çıxardı.
Muskat qozu kəskin, yandırıcı bir dada malikdir və bu dad tədricən açılır, axırda şirin bir dad buraxır. Muskatın özünəməxsus ətrini digər ədviyyələrin ətri ilə qarışdırmaq mümkün deyil – o, şirin-ədviyyatlıdır, qozlu notlarla zəngin olub, dərin və isti bir ətirə malikdir. Muskatın ədviyyatlı, şirin ətri istiliyə məruz qaldıqda və ya əzilmə zamanı güclənir.
Muskat qozunun istifadəsi
O, ət yeməkləri ilə yaxşı yola gedir, xüsusilə mal əti ilə, həmçinin, şirniyyatlarda istifadə olunur. O, xəmirə əlavə olunur və ya piroqların üzərinə səpilir.
Muskat qozu tez-tez isti içkilərdə, məsələn, qırmızı şərab tərkibli qlintveyn kokteyli, kofe və şokoladda istifadə olunur.
Bəzi mədəniyyətlərdə muskat qozu mədə-bağırsaq xəstəliklərinə, yuxusuzluğa və baş ağrısına qarşı dərman olaraq istifadə olunur. Muskat qozu yağından aromaterapiyada rahatlamaq və stressi azaltmaq üçün istifadə olunur.
Muskat qozunun sağlamlıq üçün faydaları
Ürək-Damar Sistemi: Muskat qozu qida lifləri ilə zəngindir, bu da ürək-damar sisteminin sağlamlığının qorunmasında, o cümlədən xolesterin səviyyələrinin tənzimlənməsində mühüm rol oynayır. Lif, “pis” LDL xolesterinin səviyyəsini azaltmağa kömək edir. Muskatda olan kalium da ürək döyüntülərinin normal olmasına kömək edir, çünki ürək hüceyrələri arasındakı impulsların ötürülməsini tənzimləyir. Bu mineral həmçinin qan təzyiqini azaldır, bu da hipertoniyaya və digər ürək-damar xəstəliklərinin inkişaf riskini azalda bilər.
Bağırsaq Sistemi: Muskat qozu həzm fermentlərinin istehsalını stimullaşdıra bilər, bu da qidaların daha yaxşı həzm olunmasına və qida maddələrinin daha yaxşı mənimsənilməsinə kömək edir. O, spazmolitik xüsusiyyətlərə malikdir ki, bu da qarın ağrıları və spazmları zamanı köməkçi ola bilər. Lifin faydasını da unutmamaq lazımdır. Lif, bağırsaqların hərəkətini yaxşılaşdırır və qəbizlikdən qoruyur. Muskat qozu həmçinin iştahı artırmaq üçün bəzən istifadə olunur, bu da həzm problemləri və ya iştah itirən insanlar üçün faydalı ola bilər.
Dəri: Miristisin, muskat qozunda olan təbii bir birləşmədir və dərinin sağlamlığına bir sıra faydalı təsirlər göstərə bilər. Bu maddə dərini sərbəst radikalların zədələrindən qorumağa kömək edir, yaşlanma proseslərini ləngidir və ümumi vəziyyəti yaxşılaşdırır. Miristisin iltihabları azaldır, bu da onu akne və ekzema kimi xəstəlikləri olan insanlar üçün faydalı edir. Muskat qozu yağı nəmləndirici vasitə kimi istifadə edilə bilər və dərinin nəmlik balansını qoruyub qurumasının qarşısını alır. Kosmetoloqlar həmçinin hesab edirlər ki, muskat qozu ilə maskalar və skrablar istifadə edərək dərinin tonunu bərabərləşdirmək və daha sağlam görünüş əldə etmək mümkündür.
Zərərləri
Muskat qozu qaraciyərə yük gətirir, buna görə də həzm sistemi xəstəlikləri olan və xəstəlikləri şiddətlənən xəstələr bu ədviyyənin istifadəsindən qaçınmalıdırlar.
Allergik reaksiyalar və fərdi dözümsüzlük hallarında bu ədviyyənin istifadəsindən qaçınmaq lazımdır.
Muskat qozu bəzi dərman vasitələri ilə qarşılıqlı əlaqəyə girə bilər, buna görə də istifadədən əvvəl həkimlə məsləhətləşmək vacibdir. Böyük dozalarda bu ədviyyə sinir sistemini poza bilər. Hətta istifadəsi üçün əks göstəriş olmasa belə, düzgün dozanı bilməyiniz çox önəmlidir. Tövsiyə edilən dozaları dəfələrlə aşmaq muskat yerkökünün aşağıdakı yan təsirlərinə səbəb ola bilər: şişkinlik, qəbizlik, davamlı ishal, qusma və taxikardiya.
Muskat qozunu necə seçmək və saxlamaq lazımdır?
Ən yaxşı seçim bütöv muskat qozunu almaqdır, çünki o, üyüdülmüş muskat qozundan daha uzun müddət ətir və dadını saxlayır.
Bütöv muskat qozu alarkən, rənginə diqqət yetirin — o, tünd qəhvəyi və mat olmalıdır. Çatlamış və ya zədələnmiş qozdan qaçınmaq lazımdır. Yaxşı muskat qozu güclü və zəngin ətirə malikdir. Əgər ətir zəifdirsə və ya yoxdursa, bu, məhsulun köhnə olduğunu göstərə bilər.
Muskat qozunu hava keçirməyən bir qabda, qaranlıq, quru və sərin yerdə, birbaşa günəş işığından və nəmdən uzaq saxlayın. Düzgün saxlanıldıqda, bütöv muskat qozu öz xüsusiyyətlərini 4-5 il qoruyur.
Üyüdülmüş muskat qozunu xüsusi ədviyyat qabında saxlamaq lazımdır. Kağız paketlərdə bu məhsul tez bir zamanda dad və ətir keyfiyyətlərini itirir. Unutmayın ki, rütubət ədviyyənizi asanlıqla xarab edə bilər, buna görə qabların möhkəm bağlandığından əmin olun.
Sadə və effektiv maska resepti
İndi əziz xanımlar, sizlər üçün həmişəki kimi çox sadə və rahat, ən əsası isə effektiv üz maskası resepti deyecem.
Muskat qozunu rəndədən keçirib, tozun miqdarına uyğun sud (adətən çay qaşığından da az süd lazım gəlir) əlavə edib skrabvari qarışıq əldə edirsiniz. Gülərüz simanıza çəkib quruyana qədər gözləyirsiniz. Quruduğunu dərinizin dartılmağa başladığında hiss edəcəksiniz. Sonda barmaqlarınızla üzünüzdəki skrabı ovuşdurub ilıq su ilə yuyun. Adəti üzrə krem çəkməklə bu xoş proseduru tamamlaya bilərsiniz. Nə alındı? Dərinizin rəngi xeyli açıldı, təravətləndi, xırda qırışlar var idisə, bir müddət istifadədən sonra onların çəkildiyini müşahidə edə bilərsiniz. Hətta krem istifadə etməsəniz belə bir neçə gün üzünüzün yumşaqlığından zövq alacaqsınız.
